Naučnici: Juni je postao novi juli
Toplotni talas koji se proteklih dana proširio Kanadom, Sjedinjenim Američkim Državama i Evropom stigao je dosta ranije i dio je šireg trenda vezanog za klimatske promjene zbog kojih je juni postao novi juli, pokazuju najnoviji naučni podaci.
Kako se navodi, na taj način je produžen period potencijalno rizičnog i ekstremnog vremena tokom ljeta koji sada počinje ranije u junu i traje duže u septembru, prenosi Washington Post.
Direktor evropske službe za klimatske promjene “Kopernikus”, Carlo Buontempo, istakao je da je ljetni period definitivno produžen.
U periodu između 1979. i 2000, prosječna temperatura na Sjevernoj hemisferi u najtoplijoj sezoni premašivala je 21 stepen Celzijusa u periodu od 10. jula i trajala je oko pet nedjelja, pokazuju podaci Instituta za klimatske promjene Univerziteta u Saveznoj američkoj državi Maine.
Prošle godine, koja je bila najtoplija otkada se vrše mjerenja, prosječna temperatura od više od 21 stepena trajala je, međutim, od 13. juna pa sve do 5. septembra.
Ove godine situacija nije baš sasvim ista, ali su vrućine, ipak, počele nekoliko sedmica ranije nego što je to bio slučaj prije više decenija.
Prošle sedmice, prosječna temperatura na Sjevernoj hemisferi već je iznosila 20,91 stepeni Celzijusa.
“Kada bih to uporedila sa onim što se dešavalo u 20. vijeku, to bi bilo vrlo neobično”, izjavila je švicarska klimatološkinja sa Instituta ETH iz Ciriha, Sonia Seneviratne.
Produženo ljeto nosi sa sobom veće rizike po zdravlje, posebno za starije ili osjetljive osobe, pa je tako u Evropi stopa smrtnosti povezana sa posljedicama vrućina povećana za 30 odsto u proteklih 20 godina.
Podaci američke Agencije za ekološku zaštitu pokazuju da su se toplotni talasi produžili i postali češći i intenzivniji u proteklih sedam decenija.
Potencijalna sezona za pojavu talasa vrućina također se produžila, pri čemu je 90-ih godina prošlog vijeka trajala manje od 50 dana, dok je 2020-ih povećana na 70 dana.
Visoka temperatura od 32,2 stepena ili više, do sada je tokom ove godine na Sjevernoj hemisferi zahvatila veće površine nego što je uobičajeno, a poklopila se sa prolongiranim i preuranjenim toplotnim talasima u Južnoj Aziji.
Niz posljedica nastaje zbog ranije žege i sušnih uslova, kao što su rizici od požara i nestašica vode.
Ove nedjelje, zvaničnici na grčkom ostrvu Chios proglasili su vanrednu situaciju i evakuisale stanovnike zbog šumskih požara.
Abnormalno visoke temperature stigle su i do švicarskih Alpa, gdje su, kako je upozorio ekspert Matijas Hus, glečeri počeli da se tope ranije nego obično.
Vrućine ne pogađaju samo Sjevernu Ameriku i Evropu, već i Japan, gdje su proteklih dana pali mnogi temperaturni rekordi.
Visoka temperatura proširila se i preko Mongolije, Rusije i zapadne Kine.
Naučnici su istakli direktnu vezu između rasta temperature i emisije štetnih gasova koji nastaju mahom sagorevanjem fosilnih goriva u protekla dva vijeka.
Emisije nastavljaju da rastu, a svih 10 najtoplijih godina otkako se vrše mjerenja registrovane su tokom protekle decenije.
Naučnici iz grupe World Weather Attribution istakli su povodom toplotnog talasa od pre nekoliko dana u Velikoj Britaniji da bi se takva pojava sada mogla očekivati svakih pet godina, dok se nekada na tom području događala svakih 50 godina.
“Svi podaci pokazuju snažan trend toplotnih talasa u junu pošto se planeta zagrijala”, zaključili su oni.
(Nezavisne novine)
