Evropska komisija zabranjuje uvoz ruskog gasa do 2027. godine, odluka ne utiče na BiH

Evropska komisija je zvanično predložila zabranu uvoza prirodnog gasa iz Rusije za 27 država članica do 2027. godine, a ovaj prijedlog neće utjecati na zemlje Zapadnog Balkana, piše agencija DTT.
Kako je za ovu novinsku agenciju rekla glasnogovornica Evropske komisije Anna-Kaisa Itkonen, u zabranu nije uključen gasovod Turkstream.

Zvanično objašnjenje kaže da se ovim gasovodom prirodni gas prebacuje u zemlje koje nisu dio Evropske unije, iako dio svog prirodnog gasa iz ovog gasovoda dobija i Mađarska, koja je članica EU.

Vrijedi istaći da prirodni gas iz Turkstreama dobija i Bosna i Hercegovina, kao i Sjeverna Makedonija i Srbija.

Inače, prijedlog Evropske komisije nalaže da se u više faza potpuno zabrani uvoz prirodnog gasa iz Rusije.

Prvo, uvoz bi bio zabranjen od 1. januara 2026. godine prema bilo kojim ugovorima o ruskom plinskom gasovodu i LNG-u (ukapljeni prirodni gas) potpisanim tokom preostalog dijela ove godine.

Uvoz prema kratkoročnim ugovorima o ruskom gasu, definisanim kao oni koji traju manje od godinu dana, potpisanim prije 17. juna 2025. godine bio bi zabranjen od 17. juna naredne godine.

Konačno, uvoz prema postojećim dugoročnim ruskim ugovorima bio bi zabranjen od 1. januara 2028. godine, čime bi se efektivno okončala upotreba ruskog gasa u EU do tog datuma, saopštila je Komisija.

Mađarska i Slovačka, koje još uvijek uvoze ruski gas putem gasovoda i protive se planovima EU, imale bi rok do 1. januara 2028. da okončaju svoj uvoz, uključujući onaj na osnovu kratkoročnih ugovora.
Ove dvije zemlje, koje nastoje održati bliske političke veze s Rusijom, tvrde da bi prelazak na alternativne izvore doveo do povećanja cijena energije. One su obećale da će blokirati sankcije protiv ruske energije, koje zahtijevaju jednoglasno odobrenje svih zemalja EU, i usprotivile su se zabrani.

Kako bi zaobišla ovu prepreku, Komisija je svoju predloženu zabranu zasnovala na zakonima EU o trgovini i energiji – pravnoj osnovi koja može biti usvojena uz podršku pojačane većine zemalja članica i većine u Evropskom parlamentu.

Blizu 19 posto evropskog gasa i dalje dolazi iz Rusije, putem gasovoda TurkStream i pošiljki LNG-a, što je pad u odnosu na otprilike 45 posto prije 2022. godine.

Kako bi zamijenila ruske isporuke, EU je najavila da će proširiti upotrebu čiste energije i da bi mogla uvoziti više američkog LNG-a.

Španija, Belgija, Nizozemska i Francuska uvoze ruski LNG, ali su sve izrazile punu podršku zabrani, naglašavajući da ona mora biti pravno dovoljno čvrsta kako bi se izbjegla izloženost kompanija kaznama ili arbitraži, rekli su EU diplomati za Reuters.

(klix.ba)