Na današnji dan preminuo Mula Mustafa Bašeskija

1809. – Godišnjica smrti Mula Mustafe Bašeskije, Mula Mustafa Bašeskija (Ševki) bh. ljetopisac, rođen je u Sarajevu 1731. ili 1732. godine u Mimar Sinanovoj mahali. O Bašeskiji znamo samo ono što je on o sebi zabilježio u svom “Ljetopisu”, pa je, prema tome, to i jedini izvor za upoznavanje njegova života i rada. Puno mu je ime Mula Mustafa Bašeskija sa pjesničkim pseudonimom Ševki. Sin je Ahmedov, a unuk Kadri-hodže. Početno obrazovanje dobio je u mektebu kod hodže Sulejman-efendije Arnauta. Da se Mustafa isticao u mektebu među svojim vršnjacima, vidimo po tome što postaje kalfa. Bašeskija je izučio i kazaski zanat kod majstora Šahinbašića, kazaza i imama jedne sarajevske džamije. U svom “Ljetopisu” ostavio nam je neke podatke i o svojoj porodici. Njegov otac Ahmed, vjerovatno je umro dok je Mustafa bio još dijete, a majka Fatima, kći Mehmed-hodžina, preudala se za nekog mutapčiju i umrla od kapi 1772. godine. Mula Mustafa se oženio vrlo mlad sa Safijom, kćerkom Mustafa-age Čartozana. Najpoznatije Bašeskijino djelo je “Ljetopis o Sarajevu”, u kojem Bašeskija govori o dešavanjima u Sarajevu u periodu od 1746. do 1804. godine. Poznata je također i njegova izreka: “Ostaje samo ono što je zapisano, a sve drugo se zaboravlja”. Ova rečenica bila je Bašeskijin glavni motiv da napiše “Ljetopis”. Pretpostavlja se da je Bašeskija umro 18. augusta 1809. godine u Sarajevu.

1976. – Godišnjica smrti Envera Čolakovića. Enver je bio bh. pisac, pjesnik i prevodilac, a radio je i kao profesor, pozorišni režiser, korektor i urednik. Njegov otac, inače industrijalac, Vejsil-beg Čolaković, bio je vlasnik mnogih nekretnina i sarajevske ciglane, koja je sve do kraja Drugog svjetskog rata zaposjedala područje današnjeg glavnog željezničkog kolodvora, a njegova majka Ilona (Fatima-Zehra) izdanak je stare mađarske plemićke obitelji Mednyanszky. Nesretno i burno djetinjstvo, protkano selidbama i putovanjima, Enver Čolaković provodi uglavnom u Budimpešti, a nakon Prvog svjetskog rata, obitelj Čolaković seli u Sarajevo. Enver je bio bh. pisac, pjesnik i prevodilac. Prevodio je sa mađarskog i njemačkog jezika, objavljivao je i stručne tekstove iz fizike i matematike, a radio je i kao profesor, pozorišni režiser, korektor i urednik. Studirao je matematiku i fiziku u Beogradu i Budimpešti, a historiju u Zagrebu. Pisati je počeo kao dječak, i to na dva jezika: bosanskom i mađarskom. U periodu do 1945. godine, objavio je više pripovijedaka i eseja te roman “Legenda o Ali-paši” (1944. godine), prošao je “križni put” od Bleiburga do Zagreba, poslije proganjan i onemogućavan da bilo šta objavljuje osim prijevoda, a zna se da je bio anonimni prevoditelj djela Ervina Sinka s mađarskog. Zbog navedenog sabotiranja, tek četvrt vijeka kasnije izašlo je drugo izdanje njegovog romana (1970. godine), koji i jezikom i strukturom predstavlja veliko umjetničko djelo iz Bosne i o Bosni. Ostavio je u rukopisu pet romana, više pripovijedaka i pjesama. Enver Čolaković je umro 18. augusta 1976. godine, od posljedica srčanog udara.

1980. – Rođen Emir Spahić, bosanskohercegovački nogometaš i član bosanskohercegovačke fudbalske reprezentacije. Trenutno je bez klupskog angažmana, a tokom karijere nosio je dres Čelika, GOŠK Dubrovnika, NK Zagreba, Šinnika iz Jaroslavlja, moskovskih Torpeda i Lokomotive, Montpelliera, Seville, Anžija Mahačkale, Bayer Leverkusena i HSV-a. Na klupskom nivou, Spahić je nastupao za NK Zagreb, ruski nogometni klub Krylja Sovetov u Premijer ligi te za ruske klubove Torpedo iz Moskve i Šinnik iz Jaroslavlja. Dana 24. juna 2009. godine, Emir je izjavio da će se pridružiti novom francuskom prvoligašu, Montpellier HSC te je uskoro potpisao jednogodišnji ugovor s tim klubom. U svom prvom nastupu protiv PSG-a postigao je gol glavom u 94. minuti. Drugi gol za Montpellier HSC postigao je u utakmici protiv FC Lorienta. Bosanskohercegovački stoper otpušten je iz njemačkog HSV-a nakon sezone i pol u januaru 2017.

U kategoriji “Na današnji dan” objavljujemo najznačajnije datume iz historije BiH.

(Mostarski.ba)