Na današnji dan: Savezničko bombardiranje Mostara 1944. godine

Na današnji dan prije 81 godinu s provizornih aerodroma, smještenih među vinogradima južne italijanske pokrajine Apulija, put Mostara, udaljenog svega 320 km, poletjelo je 49 bombardera B-24 Liberator natovarenih s ukupno 139 tona bombi, svaka teška 500 funti (227 kg).

Zadatak je bio da bombardiraju kasarne, komandne zgrade Wermahta u gradu, ranžirnu stanicu te Carinski i most na Musali. Taj petak bio je koban za osamdesetak stanovnika Mostara. Te ratne godine samo je 29 posto bombi padalo u krugu od 300 metara od cilja, tako da neko precizno bombardiranje u naseljenom područje nije bilo moguće, piše Ahmet Kurt.

Na karti mjesta pada desetak bombi uzduž Fejićeve ulice u Mostaru. Interesantno je da se sva mjesta eksplozije mogu povezati jednom ravnom linijom, pa su bombe vjerovatno iz jednog ili najviše dva aviona. Svaki avion je otpustio 12 bombi, a razmak između pada prve i posljednje bombe je 70-100 metara. Vjerovatni cilj je je bila komanda Wermahta (zgrada Opštine Mostar do 1992, ZEMA) u današnjoj Titovoj ulici – označena crvenom zvijezdom. U eksplozijama na ovim mjestima poginule su 24 osobe. Najviše stradalih, osamnaest, nalazilo se u konviktu Narodne uzdanice, gdje su bili smještena djeca, muhadžiri iz istočne Bosne. Danas se na tom mjestu nalazi vrtić “Jasmin”.

U eksploziji bombi teško je ranjen prefekt konvikta, poznati Hivzija Hasandedić a, između ostalih, tu je poginula 19-godišnja Fatima-Hasnija Kruškonja s Carine. U staračkom domu koji se nalazio na današnjem mjestu zgrade PIO/MIO poginulo je više osoba. Najjužnije bombe iz ovog niza srušile su Grebinu kuću na ulazu u Mejdan, a sjeverno bombe su uništile sjeverni zid Vakufskog dvora (Modna kuća).

Eksplozija bombe koja je srušila stolarsku radionicu “Franjo Kovačić i drugovi” odbacila je veliki kamen prečnika više od 60 cm prekoputa, u potkrovlje Kajtazove kuće (na slici), gdje se nalazio sve do nedavne izgradnje stana u potkrovlju. U radionici je poginuo 42-godišnji stolar Mehmed Alikalfić. Tako je uništena najstarija radionica u Mostaru osnovana 1885. godine kao “Buttazzoni Venturini”. Danas je na tom mjestu zgrada u kojoj se nalazila prodavnica “Šipad”, a danas “Merkator”.

(Mostarski.ba)