Upoznajmo BiH/Općina Modriča

Geografski položaj

Područje općine Modriča zauzima površinu od 363 kvadratnih kilometara i rasprostranjeno je na tri geografska područja zahvatajući po manji dio svakoga od njih:

– Dio ravnice bosanske Posavine sa dijelom doline rijeke Bosne
– Područje masiva planine Vučijak na lijevoj obali rijeke Bosne
– Područje masiva planine Trebave na desnoj strani rijeke Bosne

Reljef opštine sastoji se od visije Vučjak (367m) i Trebave (644m), od doline rijeke Bosne (106-103 m) i posavske ravnice (91- 90 m nadmorske visine).

Pripada pojasu umjereno kontinentalne klime sa srednjom godišnjom temperaturom oko 12,5° C i količinom padavina od 850 litara po metru. U toku godine ima oko 80 vedrih, 170 oblačnih i ostalo promjenljivih dana.

Prema procjenama danas na teritoriji općine živi oko 32 000 stanovnika, gdje je oko polovine gradsko stanovništvo. Općina Modriča izrazito je bogata plodnom zemljom i malim vodotocima. Poljoprivreda je najzastupljenija privredna grana na području općine Modriča.

Historija

Prvi pisani dokument o Modriči iz 13. vijeka je povelja mađarskog kralja Bele IV u kojoj se Modriča spominje kao vrelo : “…fons Modricha, ubi cadit in Boznam”, ali sve ukazuje na to da se radilo o manjem vodenom toku koji se ulijevao u rijeku Bosnu.

Po predanjima, Modriča je ime dobila prema rječici čija je voda bila modra, planinska. Ta riječica pretpostavlja se da je Dusa. Prema drugim kazivanjima područje nosi ime stare slovenske oznake za plavu boju neba i daljina, što se na horizontu više naziru nego vide, modrina/modriča.

Postoje arheološki dokazi o prisustvu čovjeka na prostorima današnje modričke općine još u paleolitu – starijem kamenom dobu. O tome svjedoče tragovi otkriveni na lokaciji Gradina u selu Dugom Polju iznad doline Bosne.
Tragovi prastarih zemljoradnika iz neolita pronađeni su na više mjesta, a između ostalog, i na lokacijama Kulište u Kruškovom Polju, na Ždralovom brdu u selu Kladarima, na lokaciji Prljača, zatim u selima Vranjaku, Kužnjači, Skugriću, Dugom Polju.

Na više mjesta u modričkoj općini nailazi se i na tragove staroslovenskih naselja. U povelji Kotromanića iz 1324. godine pominje se župa Nenavište u kojoj su naselja Modriča i Jakeš.

Oko tvrđave Dobor odvijaju se događaji koji su predznak kraja bosanske državne samostalnosti. To su sukobi sa Mađarima 1393./94. i 1408. godine i sječa 170 bosanskih boljara na bedemima ove tvrđave. Ovi krajevi su zatim postali surovo ratno poprište u nastupu Turaka, a oni su 1536. godine osvojili Dobar i Modriču. Poslije turskog poraza kod Beča 1683. godine , u sljedeća dva vijeka ovo je granično područje, a to znači – zona ratnih sukoba, buna, pustošenja i ekonomske stagnacije. Za vrijeme austrougarske okupacije, Modriča je 1897. godine uvrštena u varoši kakvih je u Bosni i Hercegovini bilo 66.
U drugoj polovini 19. vijeka ekonomske i kulturno–obrazovne prilike lagano kreću nabolje. Zabilježeno je sjećanje na postojanje škole možda još krajem 18. vijeka, a u svakom slučaju od druge polovine 19. vijeka. U oba svjetska rata, kao i u posljednjem ratu u vrijeme raspada nekadašnje Jugoslavije, ovaj kraj pretrpio je velika razaranja uz tragične ljudske žrtve.

Prirodna bogatstva općine Modriča

Jedan od najperspektivnijih prirodnih resursa je Duga Njiva- izletište i vazdušna banja na planini Trebava koja se proteže na nadmorskoj visini od 400 do 644 metra. Duga Njiva bogata je bjelogoričnim i crnogoričnim šumama, netaknutim izvorima pitke vode, raznovrsnim biljnim i životinjskim svijetom sa stalnim vazdušnim strujanjima koja predstavljaju važan termoregulacioni faktor zbog kojeg je vazduh uvijek čist.

Zahvaljujući bogatoj vegetaciji, koja ga oplemenjuje vazduh ovdje ima dejstvo prirodnog aerosola. Ljeti je izletište na Dugoj Njivi pogodno za kampovanje, izlete, šetnje, biciklizam, sakupljanje ljekovitog bilja, lov i ribolov, dok je u zimskom periodu idealna za uživanje u snježnim aktivnostima.

Nacionalni spomenik Dobor

Dobor je srednjevjekovni utvrđeni grad u donjem toku rijeke Bosne sjeverno od Doboja, u blizini Modriče na izlazu tjesnaca između planina Trebave i Vučijaka. Nalazio se na teritoriji srednjovjekovne župe Nenavište, oblast Usora. Proglašen je za nacionalni spomenik Bosne i Hercegovine.

Podigao ga je 1387. godine hrvatski ban Ivaniš Horvat, na temeljima još starije tvrđave iz XIII vijeka, da bi poslužio kao oslonac pri upadima u Slavoniju i Mačvu. Mađarski kralj Žigmund Luksemburški zauzeo ga je 1394. godine i zapalio, dok je gušio pobunu neposlušne vlastele. Iz tog pohoda je njegova povelja pisana 15. jula 1394. In descensu nostro campestri sub castro Dobor vocato (u vojnom kampu pod gradom zvanim Dobor). Zbog važnog položaja, kralj ga je ubrzo obnovio. Dva dokumenta datirana 26. maja i 5. juna 1408. dokazuju Žigmundovo prisustvo u Dobru.

Pred Doborom Žigmund porazio je u jesen 1408. Tvrtka II, te zarobio i pogubio u masakru 171 bosanskog plemića.

U novom ratu 1415. godine porazom od Osmanlija kod Makljenovca (Doboj), Sigismund se povukao iz Bosne u kojoj je izgubio Usoru i Soli i više se nije jače uplitao u bosanske prilike.

Od 1463. do 1536., prema dokumentima iz 1499., 1528. i 1536. godine, Dobor je bio pod vlašću ugarsko-hrvatskih velikaša od kojih su u njemu najduže vladali slavonski plemići Berislavići (koji se prvi put spominju 1470. godine kao comes perpetuus de Dobor). Dobor je bio u okviru Srebreničke banovine i dijelio sudbinu ostalih utvrđenja, koje je kralj Matija Korvin organizovao u Srebreničku banovinu, a to se uglavnom odnosi na pomanjkanje sredstava za odbranu grada.

Odmah po osvajanju 1536. god. Husrev-beg je u tvrđavu smjestio posadu od 40 čuvara koji su ovamo došli iz Šapca. Grad je pripojen Bosanskom sandžaku i Brodskom kadiluku.

Prvi poznati dizdar Dobora bio je Muhjudin-aga do 1587. godine. Naslijedio ga je njegov sin Jusuf-aga, koji je tu dužnost vršio do 1610. godine. Njega je naslijedio njegov sin Aga-dede, učen čovjek koji se rodio u Doboru, i ostavio njegov opis. U njegovom djelu koje je nastalo 1622-1623. godine navedena su imena svih dizdara od 1536. do 1623. godine.

Godine 1716. preoteli su ga Austrijanci. Požarevačkim mirom 1718. vraćen je Turskoj, ali je napušten kao utvrđenje. Zamijenila ga je Derventa.

Grad Dobor je primjer odbrambene arhitekture kasnog srednjeg vijeka, u čemu se ogleda njegova vrijednost. Najmarkantniji oblici u današnjem izgledu utvrđenja su dvije kule spojene sa dva paralelna bedema duga po 18 metara, dvorište i bedem prema rijeci Bosni. Prva kula ima izgled nepravilnog valjka, čiji prečnik u osnovi iznosi oko 10 metara, a vanjska visina oko 18 metara. Druga kula ima oblik latiničnog slova D, prečnika je oko 6 metara, a visine oko 19 metara. Još jedna kula naknadno je ugrađena u zapadni zid.

Tvrđava je rekonstruisana nakon Drugog svjetskog rata.

Privreda

Rafinerija ulja Modriča je u pedeset godina svog postojanja izrasla u respektabilan privredni kolektiv, prepoznatljiv na cijelom prostoru jugoistočne Evrope. U izgradnji njenog imidža učestvovalo je nekoliko generacija vrsnih stručnjaka iz raznih oblasti, priznati evropski instituti i najpoznatiji svjetski proizvođači automobila, teretnih vozila i motora.

Njen osnivač, majstor Ilija Panić je, prije pedeset godina, u svojoj zanatskoj radnji “Budućnost”, odredio viziju razvoja Rafinerije ulja Modriča koja se u potpunosti ostvarila. Proizvodi rafinerije su: motorna ulja iz porodica Optima i Maxima, kao i rashladna tečnost Permant.

Obzirom na povoljan geografski položaj, klimatske uslove i raspoložive poljoprivredne površine poljoprivreda je definisana kao jedan od strateških ciljeva razvoja općine Modriča, uz poljoprivredu i dobre uslove za razvoj ima i turizam.

(Mostarski.ba, Općina Modriča, mapio.net)