Na današnji dan 20. 3.

1436. – Prvo spominjanje grada Zenice. Prema do sada proučenim dokumentima, sadašnje ime grada prvi put se spominje 20. marta 1436. godine, a kasnije se Zenica spominje u seriji dokumenata vezanih za Dubrovačku Republiku.Urbani dio današnje Zenice formirao se kroz nekoliko specifičnih faza koje hronološki zahvataju vrijeme neolitske zajednice, ilirske gradine, rimskog municipija Bistua Nuova, najznačajnijeg nalaza (II-IV vijek) u kojem dominira monumentalna anokršćanska dvostruka bazilika, pored koje je u Evropi identifikovana samo još jedna. Na Bilimišću su pronađeni tragovi antičkog naselja. U Putovićima i Tišini, gdje dominira villa rustica, terma, hram kao i niz drugih pratećih objekata. U teškim vremenima za Bosnu i Hercegovinu, kakvi su bili od 1992. do 1995. u vrijeme agresije,veliki dio Zenice je oštećen ili u potpunosti srušen. Poslije rata Zenica napreduje i postepeno se rješava etikete sivog, radničkog grada.

1989. – Ženski košarkaški klub Jedinstvo iz Tuzle je 20. marta 1989. godine osvojilo titulu prvaka Evrope u Firenzi nakon pobjede nad slavnim Primigijem 74:70. Ekipu je predvodio Mihajlo Miki Vuković, a sačinjavale su je Razija Mujanović, Mara Lakić, Stojanka Došić, Naida Hot, Smilja Rađenović, Zorica Dragičević, Jadranka Savić, Ilvana Zvizdić, Vesna Pođanin, Dragana Jeftić…U sadašnjim uslovima i situaciji u kojoj se tuzlanski sport nalazi nezamislivim se čini uspjeh Jedinstva. Ali Mara, Raza, Naida, Coja… su pronijele slavu grada širom Evrope i upisale se u sportske anale.

1994. – Odigrana utakmica Sarajevo – UNPROFOR. Tim sa Koševa, pojačan sa četiri igrača Želje, pobijedio je ekipu UNPROFOR-a sa 4:0. Treba istaći da su nogometaši tima sa Koševa trenirali u dvoranama i da su nakon dugo vremena imali priliku igrati na velikom terenu (Posljednja utakmica prije ove na Koševu je odigrana 29. marta 1992. godine). Pokazali su zavidno zalaganje. Demonstrirali su veliku borbenost i želju da ostave dobar dojam. Cijeli događaj uveličao je orkestar Kraljevske garde iz Londona. Centralna figura manifestacije bio je britanski general Michael Rose, koji je odradio i najveći dio posla vezanog za organizaciju.

1995. – Počela operacija oslobađanja Vlašića. Komandant 7. Korpusa GENERAL MEHMED ALAGIĆ u više navrata je isticao je da je svaki napad na 5.korpus ujedno i napad na 7.Korpus. Početkom 1995 godine četnici nisu postovali primirje ni u zoni odgovornost sedmog korpusa. Svakodnevno je granatiran Travnik i njegova šira okolina. U to vrijeme sedmi korpus je vršio obuku svojih jedinica sa težištem na pripremu jedinica koju su za nastavak rata planirane kao olobodilačke prije svega 17. Viteška 705 slavna i 727. Slavna brigada. Na kraju tog ciklusa obučavanje jedinice 7. korpusa su izvele za to vrijeme impozantnu smotru u kojoj se vidjelo da je ARMIJA BIH stasala u vojnu silu zavidnog ranga i tada je već bilo spremno da se odgovori na četnicke napade. Posto su četničke provokacije dobile na intenzitetu komadant ALAGIć je uz odobrenje generalštaba donio odluku da se Vlasić oslobodi i počele su pripreme. Pripreme su vršene na visinama preko 1500 metara, u vrlo teškim meterološkim uslovima uz sniježne oluje inače zbog poznate čudljivost Vlašića jedinice i u mirnodopskim i ljetnim uslovima vrlo teškim držati u logorskoj prostoriji. Ali motiv za borbu kod boraca je iz dana u dana rastao. Komandant Alagić je donio odluku da se napad izvede 19/20.3.1995. godine u jutarnjim satima. Toga jutra pocelo je jaka oluja na Vlasiću! Ali i to nije pokolebalo 7. korpus. Udar na četnike je poceo tačno u planirano vrijeme u 4 sata. Prednji kraj je probijen veoma brzo. Novi kvalitet u izvođenju borbenih dejstava bio je ubacivanje većih borbenih jedinica u neprijatljsku pozadinu cak do ranga bataljona. S druge strane kod boraca se željela učvrsiti odlučnost za ratovanje noću. Poslije probijanje prednjeg kraja sve je bilo stvar taktike i realizacije planiranih zadataka. Jedinice prve gardijske brigade su se popele na vis PAVU a 705. Brigada na ČAVU visoko preko 1800 metara. Snijeg je već tada bio viši od 130 cm a mećava se uvećavala taj prvi dan. 20.3. ovladano je većinom dominantnih objekata na tom pravcu napada: Police, Crni Vrh, Pavo, Čavo i približavalo se Santiću. Navečer istog dana poslije sumiranja ostvarenih rezultata general Alagić je donio odluku o nastavku borbenih dejstava. Cilj je bio jasan – oslobađanje cjelokupnog platoa Vlasića! 21. Marta diverzantske grupe su izvele diverziju u rejonu. Potkraja i Gradine. 22 marta razbijen je 3. bataljon 22. pješadijske brigade VRS a dijelovi agresorskih snaga koji izvode odbranu u rajonu Opaljenika stavljeni su u okruženja. Iz podataka dobijenih putem ratnih izvještaja može se zaključiti da kommanda 22. Pbr. Tzv. Vojske RS ne vlada situacijom na terenu. Toga dana u veoma teškim vremenskih uslovima ovladano je objektom Šantici a odatle forsirane maršem nase jedinice su izbile na Galicu. Tog dana bataljon 705. Slavne je ušao na objekat Opaljenik (tt 1930). Popeli smo se na naš krov svijeta. Čuveni repititor je bio u našim rukama. 24 marta krenulo se u čišćenje platoa GALICE. Pored pobjede nad četnicima borci ARBIH pobjedili su i zimu. To je bila nadljudska borba sa nevremenom. Borci su se smrzavali ali nisu napustali položaje. Znacaj Vlašića je ogroman. Vlašić je bio san Armije BIH. Biti na krovu svijeta je velika stvar. Tu je repititor najvažniji telekommunikacijski objekat u BIH. Komadant Alagić je govorio : kada uzmemo Vlašić to ce biti prekretnica oslobodilačke borbe u BIH i doista nakon Vlašića nastupila je prekretnica.

2009. – Otvorena Gradska arena u Zenici. Gradska arena Zenica je multifunkcionalna dvorana u Zenici, prvenstveno korištena za održavanje dvoranskih sportskih manifestacija. Izgradnja gradske arene počela je u februaru 2007. godine, a završena je 20. marta 2009. godine, upravo na Dan Zenice. Ukupna cijena izgradnje procijenjuje se na oko 36 miliona konvertibilnih maraka, koji su izdvojeni iz općinskog budžeta u toku dvije godine, tokom kojih je trajala izgradnja dvorane. Gradska Arena je multifukcionalna dvorana opremljena najsavremenijom opremom i u osposobljena je za održavanje sportskih, klupskih, koncertnih društvenih aktivnosti, kao i za rekreaciju, projekcije i ugostiteljske sadržaje. Svojom izgradnjom, Arena je postala dom za RK Čelik, KK Čelik i za ostale klubove dvoranskih sportova. Kapacitet dvorane iznosi 6.145 sjedećih mjesta. Kapacitet dvorane u toku održavanja koncerta (tribine i parket) iznosi oko 10 hiljada ljudi.

U kategoriji “Na današnji dan” objavljujemo najznačajnije datume iz historije BiH.

(Mostarski.ba/Historija.ba)